تصاویر شعری در نقد ادبی عربی و فارسی

Authors

خانم دکتر طیبه سیفی

خانم دکتر نرگس انصاری

abstract

تصاویر شعری، از عناصر اصلی شعر است و یکی از معیار‏های مهم نقد شعر نزد ناقدان ایرانی و عرب در همۀ دوره‏ها به‏شمار می­رود. در دورۀ معاصر، توجه به این جنبه از زیبایی­شناختی شعر از‏سوی ناقدان دو زبان مورد بحث، بیشتر شد؛ تا جایی که برخی ناقدان برجستۀ فارسی و عربی، آثاری مستقل را در این حوزه، تألیف کردند. کمال ابو‏دیب و دکتر محمد‏رضا شفیعی کدکنی، از‏جمله این ناقدان هستند که در آثار ارزندۀ خود، دیدگاه‏هایی جدید و روشن را در‏حوزۀ صور خیال، طرح کرده‏اند. بررسی آثار ابو‏دیب دربارۀ صور خیال شعری، بیانگر نگاه کلی ناقد به این پدیدۀ زیبایی‏شناختی است و پژوهش او در‏واقع، کاوشی در ساختار زبانی اثر ادبی، به‏شمار می‏رود. این ناقد بر دیدگاه عبد‏القاهر جرجانی- که تصاویر شعری را از عناصر اصلی، بلکه زنده و پویا در خلق اثر هنری می‏داند- صحه گذاشته و تأکید کرده است. وی هماهنگی میان سطح معنایی و روان‏شناختی را از عوامل پویایی و غنای صور شعری، به‏شمار آورده و آن را از دستاورد‏های عبد‏القاهر جرجانی دانسته است و با تکیه بر دستاورد‏های جرجانی در این شکل از نقد کوشیده است تا غنای میراث ادبی خود را در این حوزه، اثبات کند. اندیشه‏های شفیعی در کتاب صور خیال در شعر فارسی، ژرف‏اندیشی و نگاه نافذ او را به این جنبه از نقد شعر نشان می‏دهد. وی صور خیال را مجموعه‏ای از تصور‏های بیانی و مجازی دانسته و روش او در این حوزه از نقد،بر‏عکس شیوۀ ابو‏دیب، جزئی و تفصیلی است. این ناقد همچون ابو‏دیب، روش تطبیقی را انتخاب کرده و پس‏از شرح مسائل نظری در این حوزه، آنها را با نمونه‏های شعری، تطبیق داده است. نگاهی انتقادی همراه‏با بیان اندیشه‏های نقد جدید دربارۀ تصاویر شعری و تألیف کتاب مستقل در این حوزه، ما را بر آن داشت تا به بررسی و مقایسۀ دیدگاه­های این دو ناقد در‏حوزۀ تصاویر شعری بپردازیم

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سنّت و نوآوری در نقد ادبی فارسی و عربی

در نقد ادبی کهن فارسی و عربی دو جریان نقدی متفاوت پدید آمد که یکی از آن دو به بازگشت به اصول کهن ادب و شعر فرامی­خواند و بر پایبندی به این اصول پا می­فشارد،و دیگری به تجدید و نوآوری در این زمینه اهمیت می­داد، از این­رو تصویری نه چندان روشن از اختلافات میان دو گروه در صحنة ادبیات آشکار گردید.در دورة کنونی این درگیری­هاا میان طرفداران نوآوری و پیروان سنتگرایی شدّت گرفت، شاید علت اصلی ...

full text

سنّت و نوآوری در نقد ادبی فارسی و عربی

در نقد ادبی کهن فارسی و عربی دو جریان نقدی متفاوت پدید آمد که یکی از آن دو به بازگشت به اصول کهن ادب و شعر فرامی­خواند و بر پایبندی به این اصول پا می­فشارد،و دیگری به تجدید و نوآوری در این زمینه اهمیت می­داد، از این­رو تصویری نه چندان روشن از اختلافات میان دو گروه در صحنة ادبیات آشکار گردید.در دورة کنونی این درگیری­هاا میان طرفداران نوآوری و پیروان سنتگرایی شدّت گرفت، شاید علت اصلی این امر رویکر...

full text

تأثیر تصاویر شعری شاعران کهن فارسی در تصویرسازی نیما

بررسی شعرهای نیما یوشیج نشان می‌‌‌دهد که صوَر خیال در این اشعار وجوه اشتراک فراوانی با صوَر خیال در شعرهای شاعران کهن ایران دارد. این اشتراکات در شعرهای سنتی و نیمه‌سنتی نیما به‌وفور دیده می‌‌‌شود، که با توجه به رویکرد سنت‌گرایانة وی در این شعرها تا حدود بسیار زیادی طبیعی است. مرور شعرهای آزاد نیما نیز نشان‌دهندة آن است که بخشی از تصاویر موجود در شعرهای سنتی و نیمه‌سنتی، به دلیل تداول و پیشینة کا...

full text

تصویرپردازی شعری در شعر عاشورایی فارسی و عربی (تصویر استعاری)

تصویرپردازی یکی ازمباحث اساسی زیبایی­شناسی در کلام است که از دیر باز مورد توجه اهل ذوق و فن بوده است. شاعران، تصویر را جزء جدایی ناپذیر شعر خود می دانستند و ناقدان از این منظر به تحلیل و ارزیابی آثار ادبی پرداختند. نقد تصویری، به ویژه در دوران معاصر، بسیار مورد توجه اهل ادب قرار گرفته است. از طرفی شعر عاشورایی به عنوان بخش عظیمی از میراث ادبیات متعهد ملل همواره تصویرگر عاشورا بوده و هست. این ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
زبان پژوهی

Publisher: دانشگاه الزهرا

ISSN 8002-3388

volume 4

issue 7 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023